Yerba Mate a sen – czy pić wieczorem? Fakty kontra mity

Latynosi piją ją o poranku, w pracy, podczas spotkań z przyjaciółmi, a czasem nawet późnym wieczorem. W Polsce coraz częściej zastępuje kawę i staje się codziennym rytuałem. Yerba Mate – napój z liści ostrokrzewu paragwajskiego – słynie z właściwości pobudzających, które zawdzięcza naturalnej kofeinie. To jednak budzi pytania: czy yerba mate utrudnia zasypianie? Czy można pić ją wieczorem, czy lepiej zachować bezpieczny odstęp od pory snu? W tym wpisie przyjrzymy się faktom, rozwiejemy mity i podpowiemy, jak dopasować picie mate do własnego trybu życia!

Co to jest Yerba Mate i skąd wzięła się jej popularność?

Yerba Mate to tradycyjny napój przygotowywany z liści ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis), rośliny rosnącej naturalnie w Ameryce Południowej. Już od wieków stanowi ona ważny element kultury krajów takich jak Argentyna, Paragwaj, Brazylia czy Urugwaj, gdzie picie mate to nie tylko sposób na pobudzenie, ale także rytuał społeczny i symbol gościnności. Jej popularność na świecie rośnie dynamicznie ze względu na unikalne właściwości zdrowotne i energetyzujące.

Napój ten dostarcza naturalnej kofeiny, ale w bardziej zrównoważony sposób niż kawa, dzięki czemu poprawia koncentrację i dodaje energii bez typowego dla kawy „kofeinowego zjazdu”. Dodatkowo Yerba Mate jest bogata w antyoksydanty, witaminy z grupy B, minerały oraz związki wspierające odporność organizmu. To wszystko sprawia, że Yerba zyskuje coraz więcej zwolenników również poza granicami Ameryki Południowej, trafiając do rąk osób ceniących zdrowy styl życia, naturalne źródła energii oraz tradycyjne napoje z duszą i historią.

Jak Yerba Mate działa na organizm?

Yerba pobudza, ale robi to w sposób inny niż kawa. Zawarta w niej mateina to ta sama substancja chemiczna co kofeina, jednak połączona z innymi składnikami – teobrominą i teofiliną – daje efekt bardziej zrównoważony. Zamiast nagłego „skoku” energii i późniejszego spadku, wiele osób odczuwa długotrwałą, stabilną koncentrację.

Warto jednak pamiętać, że kofeina – niezależnie od źródła – może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy. Oznacza to, że u części osób spożycie większej ilości mate w godzinach wieczornych może skutkować trudnościami z zaśnięciem. W naszym porównaniu zawartości kofeiny w kawie, herbacie, Yerba Mate i energetykach można łatwo sprawdzić, że Yerba potrafi dorównać kawie pod względem pobudzenia, zwłaszcza przy długim zaparzaniu i dużej ilości suszu.

To właśnie dlatego wrażliwe osoby powinny obserwować reakcję organizmu i dostosować porę picia do własnej tolerancji. Dla jednych wieczorna mate będzie przyjemnym, relaksującym rytuałem, dla innych – powodem do przewracania się z boku na bok przez pół nocy.

Czy Yerba Mate wpływa na sen? 

Pytanie „Yerba Mate przed snem – dobry pomysł czy przepis na nieprzespaną noc?” pojawia się często zarówno wśród początkujących, jak i doświadczonych miłośników mate. Badania nad kofeiną pokazują, że jej działanie może utrzymywać się od 4 do nawet 8 godzin w zależności od metabolizmu, wieku, stanu zdrowia i nawyków danej osoby.

Yerba Mate, mimo że często odbierana jako łagodniejsza niż kawa, nadal dostarcza znaczącej dawki kofeiny. To oznacza, że picie jej na 1–2 godziny przed snem u osób wrażliwych może skrócić fazę głębokiego snu lub wydłużyć czas zasypiania. Z drugiej strony, niektórzy – szczególnie ci przyzwyczajeni do codziennego spożywania kofeiny – mogą nie odczuć żadnych negatywnych skutków.

Warto więc eksperymentować: spróbować pić Yerbę wcześniej w ciągu dnia i obserwować, czy jakość snu się poprawia. W przypadku chęci wieczornego rytuału można wybrać łagodniejsze mieszanki smakowe i owocowe, które zachowują charakterystyczny smak mate, ale zawierają mniej kofeiny.

Czy można pić Yerba Mate wieczorem?

Wszystko zależy od indywidualnej wrażliwości na kofeinę oraz od tego, jak mocny i jak długo parzony jest napar.

Osoby, które mają wysoką tolerancję na kofeinę, często nie odczuwają problemów z zasypianiem po wypiciu mate nawet późnym wieczorem. Jednak dla większości z nas picie Yerba Mate na kilka godzin przed snem może oznaczać trudności z zasypianiem. Dlatego warto przestrzegać kilku zasad:

• Unikaj picia yerby na mniej niż 3–4 godziny przed planowanym snem.
• Wybieraj łagodniejsze mieszanki o niższej zawartości kofeiny lub krótszym czasie zaparzania.
• Zwracaj uwagę na ilość suszu – mniejsza porcja to mniej kofeiny.

Dzięki temu możesz cieszyć się smakiem i korzyściami Yerba Mate bez ryzyka, że wieczorny rytuał zamieni się w nocną walkę z bezsennością.

Yerba Mate a bezsenność – fakty i mity

Wokół Yerba Mate i snu narosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że Yerba zawsze utrudnia zasypianie i wywołuje bezsenność. To nie do końca prawda.

Fakty są takie:

• Kofeina zawarta w Yerba Mate może opóźniać moment zaśnięcia i skracać fazę głębokiego snu, szczególnie u osób wrażliwych.
• Wpływ ten jest tym silniejszy, im później w ciągu dnia Yerba jest spożywana oraz im większa jest dawka kofeiny.
• Niektóre osoby mogą nie odczuwać negatywnych skutków, jeśli ich metabolizm jest szybki lub jeśli regularnie piją napoje pobudzające.

Niemniej jednak nie warto całkowicie rezygnować z picia Yerby. Postaw na smakowe mieszanki i pij je na kilka godzin przed snem – możesz wówczas zarówno napić się ulubionego napoju, jak i nie martwić się o zasypianie.

Jak parzyć Yerba Mate?

Parzenie Yerba Mate to nie tylko kwestia techniki, ale także sztuka, która pozwala wydobyć pełnię smaku i właściwości napoju. Podstawowym sprzętem jest naczynie zwane matero (tradycyjnie wykonane z tykwy, ale także z drewna, ceramiki czy stali) oraz bombilla – metalowa rurka z filtrem, przez którą pije się napar.

Aby zacząć, napełnij matero suszem – zwykle około 2/3 objętości naczynia – i delikatnie przechyl je na bok, tworząc skośną powierzchnię liści. Następnie wlej niewielką ilość chłodnej wody na spód, co pozwala na zwilżenie suszu i przygotowanie go do ekstrakcji smaków bez wypalenia liści. Po kilku minutach dodaj gorącą wodę (najlepiej o temperaturze około 70–80°C, czyli niewrzącą), powoli zalewając Yerbę.

Ta metoda pozwala na wielokrotne dolewanie wody, dzięki czemu napar zachowuje swój charakterystyczny smak przez długi czas. Istotne jest, aby nie używać wrzątku, który może sprawić, że napar stanie się gorzki i nieprzyjemny w smaku. W zależności od indywidualnych preferencji można eksperymentować z czasem parzenia oraz ilością suszu, co wpływa na moc i intensywność Yerba Mate.

Dla tych, którzy wolą bardziej nowoczesne podejście, istnieje także możliwość przygotowania Yerba Mate na zimno, zwane Tereré – wówczas susz zalewa się zimną wodą lub sokiem, co daje orzeźwiający i mniej gorzki napój idealny na ciepłe dni.

Podsumowanie

Yerba Mate przed snem może być źródłem pytań i wątpliwości. Jak pokazują badania i doświadczenia wielu osób, wpływ Yerby na sen zależy od indywidualnej wrażliwości na kofeinę, ilości spożytej Yerby oraz pory dnia. Dla większości najlepszym rozwiązaniem będzie unikanie picia Yerba Mate na mniej niż kilka godzin przed snem lub wybór łagodniejszych odmian.

Warto pamiętać, że Yerba Mate to napój o wielu prozdrowotnych właściwościach, wybierany także przez osoby znane i cenione, które doceniają jego smak i działanie. Yerbę wybrali m.in. Cezary Żak, Teresa Lipowska, Magda Gessler, Robert Janowski, Katarzyna Cichopek, influencerka Mama Na Obrotach i wiele innych gwiazd znanych ze świata kultury. Wybierz i Ty, i ciesz się wyjątkowym smakiem na co dzień!